Śmierć, która jest końcem życia jednego człowieka może stać się szansą dla drugiej osoby.
Transplantologia czyli dawstwo narządów, najmłodsza i najtrudniejsza dziedzina współczesnej medycyny daje szanse w sytuacjach, w których jeszcze niedawno nie było możliwości ratowania ludzkiego życia. Polega ona na przeniesieniu podczas operacji chirurgicznej zdrowych organów, komórek lub tkanek z ciała żywego bądź martwego dawcy do ciała biorcy, u którego dany narząd nie działa prawidłowo lub wcale. Po śmierci można oddać do przeszczepienia nie tylko narządy (serce, wątrobę, trzustkę, płuca, nerki, jelito), ale także rogówki i inne tkanki (skórę, kości, zastawki serca).
Zmiany światopoglądowe i wzrost świadomości społeczeństwa sprawia, że coraz więcej osób chce zostać dawcą pośmiertnym. Potencjalni dawcy zastanawiają się nad tym, w jaki sposób wyrazić oficjalną zgodę na pośmiertne pobranie narządów. Stan prawny w Polsce regulowany jest przez “Ustawę o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów”, zwaną krócej “Ustawą Transplantacyjną“. Zgodnie z nią obowiązuje domniemana zgoda na bycie dawcą, co oznacza, że każdą osobę zmarłą uznaje się za potencjalnego dawcę narządów, jeżeli za życia nie wyraziła ona sprzeciwu. Sprzeciw taki należy zgłosić w formie wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów bądź ustnego oświadczenia w obecności dwóch świadków. Ustawa Transplantacyjna dotyczy wszystkich Polaków od 18. roku życia – w przypadku śmierci młodszego dziecka zaś decyzję o pobraniu narządów podejmują rodzice bądź opiekunowie prawni.
Osoby, które chcą być dawcą, często decydują się na podpisanie specjalnego oświadczenia woli, w którym zawarta jest ich zgoda na pośmiertne pobranie narządów. Mimo, że ma ono jedynie charakter informacyjny i nie niesie ze sobą żadnej mocy prawnej, to warto je mieć. Transplantacje mimo, że coraz popularniejsze nadal budzą wiele obiekcji i często rodziny zmarłych mają problem z podjęciem decyzji. Oświadczenie jest sygnałem dla najbliższych zmarłego o tym jaka była jego wola.
Najwięcej emocji wzbudza ingerencja w ciało zmarłego i obawa przed uniemożliwieniem późniejszego tradycyjnego pożegnania. W celu rozwiania wątpliwości należy upewnić rodzinę, że zabieg pobrania narządu ze zwłok odbywa się z pełnym poszanowaniem godności zmarłego i nie stanowi przeszkody w sytuacji ostatniego pożegnania (np. otwarta trumna). Ważne jest zwiększanie świadomości społeczeństwa jak wygląda cały proces. Lekarze, pod opieką których był zmarły, informują zwykle rodzinę o śmierci i zamiarze pobrania narządów do przeszczepienia. Proces zaczyna się od stwierdzenia zgonu wskutek nieodwracalnego zatrzymania krążenia oraz śmierci mózgu. W tym celu 2-krotnie w odstępach 3-godzinnych wykonuje się badanie anestezjologiczne, którego celem jest potwierdzenie nieobecności odruchów pniowych oraz bezdechu. Przed przeszczepieniem wykonuje się badania wykluczające choroby, które mogłyby zostać przekazane biorcy przeszczepu.
Transplantacje są szansą na życie dla wielu ludzi. Po udanym przeszczepieniu narządu pacjenci, którzy często nie mieli szans na przeżycie lub ich funkcjonowanie było mocno ograniczone, mogą prowadzić normalne życie, kontynuować naukę, podjąć pracę. W Polsce na przeszczep czeka ponad 5000 osób. Dlatego ważne jest zwiększanie świadomości społeczeństwa, że przeszczepianie jest po prostu dobre, ratuje życie wielu chorym, a dawstwo nie przynosi dawcy szkody.
Śmierć jest zawsze tragedią i źródłem cierpienia dla najbliższych zmarłego. Dodatkowo w momencie gdy następuje w wyniku wypadku lub dotyczy osoby młodej, pojawia się wiele pytań dlaczego? Transplantacja jest też nadaniem głębszego sensu, pozwala aby coś złego zmieniło się w coś dobrego, a myśl, że śmierć ich bliskiego pozwoliła żyć innym pomaga najbliższym pogodzić się ze stratą.
Podpisz oświadczenie - możesz po śmierci uratować 6 żyć…….